TORUŃ

Architektura odzwierciedla nasze uwikłanie w społeczne mechanizmy organizujące i dyscyplinujące przestrzeń. Obnaża materialne i duchowe potrzeby człowieka jednocześnie poddając je zależności władzy. Zdaje się również poszukiwać idealnych rozwiązań bytowych, łącząc zmysł z funkcjonalną formą. Fundamentalne dla okresu modernizmu stapianie funkcji i formy w celu stworzenia uniwersalnego systemu okazało się w dużej mierze drogą ku utopii. Ten moment wyczerpania się modernistycznego uniwersalizmu próbuje uchwycić wystawa Tytusa Szabelskiego Formy niemożliwe.

Wybudowany na przełomie lat 60. i 70. XX wieku kampus Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu uważany jest za jedną z najważniejszych realizacji późnego modernizmu w Europie. Założenie architektoniczno-urbanistyczne, przygotowane przez zespół pod kierownictwem Ryszarda Karłowicza, przyjęło komplementarny charakter z silnie zarysowanym podziałem funkcjonalnym na część naukowo-dydaktyczną, socjalno-bytową i administracyjną. Struktura ta pomimo rozbudowy w latach 90. i realizowanych obecnie zmian na terenie kampusu pozostaje czytelna do dnia dzisiejszego.

Na wystawie Tytus Szabelski analizuje architekturę kampusu z punktu widzenia modernistycznego, utopijnego planowania. Precyzyjna wizja architektoniczna z biegiem lat ulega przekształceniu. Podlega procesom natury, eksploatacji, ale także weryfikacji związanej ze zmianą świadomości i potrzeb ludzkich. Tytus, koncentrując się na tych procesach, wnika w zamknięty modernistyczny układ. Ukazuje kampus w oderwaniu od codziennego kontekstu funkcjonowania w nim użytkowników. Kieruje się w stronę materii architektury, jej konstrukcji, powtarzalności, ale również zmienności. Ta praktyka będąca rodzajem studium przestrzeni równolegle pozostaje swoistą dekonstrukcją, zmierzającą do akceptacji fundamentalnej sprzeczności, na której ufundowano pojęcie modernizmu.
Kluczowe pytanie jakie stawia Tytus Szabelski w wystawie brzmi: Co jeśli cały modernizm ze swoją teleologią postępu był tylko iluzją, a jego materialne artefakty, postawione ku jego czci jak pomniki, formami niemożliwymi? W swoich pracach Szabelski balansuje na granicy między materialną rzeczywistością a fikcją. Wnika w przestrzeń ściśle skomponowaną, seryjną i modułową, by przy użyciu równie seryjnego medium – fotografii – wypunktować jej pęknięcia i błędy, a nawet stworzyć je samemu. Dąży aby być jednocześnie w środku i na zewnątrz w nadziei, że istnieje sposób na połączenie sprzeczności. Tylko tak świadomość niemożności realizacji utopii może stać się jedynym warunkiem dążenia ku niej.

Tytus Szabelski (ur. 1991) – absolwent dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz fotografii na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Obecnie doktorant na Interdyscyplinarnych Studiach Doktoranckich na UAP. Jego zdjęcia ukazywały się zarówno w prasie lokalnej jak i ogólnopolskiej, współpracował z toruńskim Centrum Sztuki Współczesnej, Galerią Miłość oraz Krytyką Polityczną, członek toruńskiej Grupy nad Wisłą. Autor wystaw indywidualnych i uczestnik zbiorowych, dwukrotny laureat stypendium miasta Torunia w dziedzinie kultury (2012 i 2016), finalista ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów na najlepszy dyplom artystyczny (Najlepsze dyplomy ASP 2016 w Gdańsku oraz StartPoint Prize 2016 w Pradze). Poza realizacją własnych projektów interesuje się fotografią architektury, szczególnie w odniesieniu do powojennego modernizmu. Redaktor magazynu o współczesnej fotografii Magenta (www.magentamag.com), publikował w internetowym wydaniu magazynu SZUM.

Projekt zrealizowane w ramach Stypendium Miasta Torunia w dziedzinie kultury

Wystawa czynna w każdy poniedziałek w godz. 14-20, lub po telefonicznym umówieniu